«ارزهای فیات و مسائل جایگزینی آنها مواردی است که در این مقاله به آن می پردازیم. بسیاری در جامعه کریپتوکارنسی سالهاست بر این باورند که ارزهای دیجیتال یک روز جایگزین ارزهای فیات خواهند شد. »
امّا برخی کارشناسان اقتصادی کریپتوکارنسیها را بیشتر شبیه به یک شوخی میبینند. برخی مؤسسات مالی سنتی با مفهوم تکنولوژی بلاکچین آشنایی دارند و یا حتی برخی از آنها ایده کار در کنار ارزهای دیجیتال را در سر میپرورانند و این در حالی است که تعداد اندکی از آنها استفاده از ارزهای دیجیتال را بهصورت کامل بهجای ارزهای فیات در آینده پیشبینی میکنند.
کریپتوکارنسیها هنوز با فراگیر شدن در دنیا به صورتی که علاقهمندان در این عرصه میخواهند، فاصله زیادی دارند. بااینوجود، برخی نشانهها حاکی از آن است که برخی از این ارزهای دیجیتال، هرچند در ابعاد بسیار کوچک، در حال وارد شدن به فضای تجارتهای معمولی هستند.
یک یا چند ارز دیجیتال می توانند درنهایت جایگزین ارزهای فیات در دنیای واقعی شوند
مطمئناً اگر یک یا چند ارز دیجیتال بتوانند درنهایت جایگزین ارزهای فیات در دنیای واقعی شوند، سرمایهگذاران در عرصه کریپتوکارنسی مزد اقدامات اولیه و کنونی خود را خواهند گرفت. امّا سؤال اینجاست که کدامیک از ارزهای دیجیتال از احتمال بیشتری برای موفقیت در مرزهای خارج از قلمرو علاقهمندان کریپتو برخوردار است؟ شاید در این میان، اولین اشارهها به سمت بیتکوین باشد.
آیا بیتکوین میتواند جایگزین ارزهای فیات شود؟
آیا بیتکوین میتواند جایگزین ارزهای فیات شود؟ این سؤالی است که فراتر از چند تالار گفتگوی آنلاین میباشد و کل جامعه کریپتوکارنسی را در برمیگیرد. این چالشی واقعی و اساسی است؛ در یکطرف برنامهنویسان قرار دارند و در طرف دیگر اقتصاددانانی که در جایگاه مسئولیت نشستهاند.

بررسی کامل مزایا و معایب ارزهای دیجیتال و ارزهای فیات
ارزهای فیات یا پولی که توسط دولتها حمایت میشود یکی از مشخصههای دولتشهرها، سرزمینها و کشورها برای مدتزمانی بیش از هزار سال بوده است. این تقابلی حماسی بین تشکیلات سازمانیافته و پیشرفت بیرحمانه تکنولوژی است. بررسی کامل مزایا و معایب ارزهای دیجیتال و ارزهای فیات شاید هفتهها زمان برای نگارش بخواهد. بهجای آن، بیایید نگاهی داشته باشیم که به برخی تفاوتهای ساختاری بین این دو سیستم و اینکه ببینیم درنهایت، چه نتیجهای میتوانیم بگیریم.
مدل تورمی
بسیاری از سیستمهای ارزهای فیات امروزی بر اساس یک عرضه بالقوه نامحدود پول ساختهشدهاند. بانکهای مدرن از سیستمی با عنوان «ذخیره جبران کسری» استفاده میکنند. در این سیستم، بانکها میتوانند از سپردهگذاریهای مشتریانشان تا سطح مشخصی به دیگر مشتریان وام بدهند. این مقدار میبایست بهصورت ذخیره در بانک باقی بماند تا درزمانی که سپردهگذار بخواهد پول خود را برداشت کند، بانک بتواند جوابگو باشد. ذخیره موردنیاز بانکها در ایالاتمتحده، معمولاً ۱۰ درصد بوده است. در ادامه، با یک مثال، این موضوع را بیشتر توضیح میدهیم.
در نقطه شروع «جو» راداریم که با داشتن مبلغ ۱۰۰ هزار دلار، ترجیح میدهد که بهجای آنکه آنها را در زیر متکای خود قرار دهد، آنها را در بانک سپردهگذاری کند. بانک ۹۰ هزار دلار آنها را به «تیم» وام میدهد؛ کسی که از آن برای خرید کسبوکار کوچک «ماری» استفاده میکند. «ماری» نیز برای حفظ پولهایش، آنها را در بانک سپردهگذاری میکند. بانک در حال حاضر، ۱۹۰ هزار دلار در سپردهگذاریهایش دارد و میتواند ۹۰ درصد ۹۰ هزار دلار «ماری» را به شخص دیگر وام دهد و این پروسه ادامه پیدا میکند.
سیستم بانکداری ذخیره جبران کسری
سیستم بانکداری «ذخیره جبران کسری» برای به جریان انداختن اقتصاد با ارائه وامهای بیشتر، کارآیی مناسبی دارد. امّا در همین حال، باعث بروز برخی مشکلات خواهد شد. اگر مشتریان اعتماد خود را به سیستم بانکداری از دست بدهند، بسیاری از آنها سعی در بیرون کشیدن پولهایشان بهصورت همزمان خواهند کرد. سپس نوبت به «سیاست گشایش پولی» میرسد. اگر تعداد زیادی از مشتریان در پرداخت اقساط وامهایشان کوتاهی کنند، امکان ایجاد یک بحران بدهی مشابه آنچه در بحران مالی ۲۰۰۸ اتفاق افتاد، وجود خواهد داشت.
مدل انقباضی یا ضد تورمی ارزهای فیات
۲۱ میلیون کوین؛ رقم نهایی عرضه بیتکوین که ازلحاظ کمیابی آن را همردیف طلا قرار میدهد. در چنین مدلی، هیچ سازوکاری برای کاهش یا افزایش عرضه ارز وجود ندارد. به همین دلیل است که نرخ مبادله ارزهای فیات با دیجیتال به این اندازه بالاست. یکی از قانونهای اساسی ثروت در این است که اگر چیزی که مردم میخواهند کمیابتر باشد، آنها پول بیشتری برای آن خواهند پرداخت.

این موضوع شاید از نقطهنظر سرمایهگذاری مناسب باشد، ولی آیا ارزی مانند بیتکوین که بهصورت انقباضی است، میتواند بهعنوان یک وسیله مبادلاتی در اختیار همگان قرار گیرد؟ «بیتمِکس» بهعنوان یکی از صرافیهای معتبر ارز دیجیتال، اخیراً این موضوع را به بحث گذاشته و برخی حقایق جالب را در این زمینه روشن کرده است. آنها در کنار توضیح ویژگیهای انقباضی بیتکوین به این موضوع نیز اشارهکردهاند که: بیتکوین شاید برخی نیازها را در مقابله با سانسور و پرداختهای دیجیتال ارزهای فیاتجوابگو باشد، ولی احتمال اینکه تبدیل به پول رایج در کل اقتصاد شود کم است.
بیتمِکس بهعنوان یکی از صرافیهای معتبر ارز دیجیتال
«بیتمکس» بیان میدارد که علیه «انقباض پولی» صحبت میکنند، معمولاً نگاهی به گذشته و رکورد بالای دهه ۱۹۳۰ دارند. وقتی بازار بورس امریکا در سال ۱۹۲۹ سقوط کرد، مردم شروع به جمعآوری طلا کردند. شرایط وقتی بدتر شد که مؤسسات مالی تعطیل شدند. شهروندان باور خود را نسبت به سیستم بانکداری و نهایتاً خود دلار امریکا، ازدستداده بودند و به سراغ ذخیره فلز زرد گرانبها رفتند. ولی آیا جامعه کنونی نیز چنین وضعیتی را در مقابل خود میبیند؟ شکوفایی اقتصادی چیزی است که از چرخش یک پول ناشی میشود، نه ذخیرهسازی آن. چنین چیزی واقعاً فلسفه نگهداری بیتکوین را به چالش میکشد. مردم تا زمانی که به یک ارزش مناسب در تبدیل کریپتو به ارزهای فیات نرسند، تمایلی به خرجکردن بیتکوینهایشان ندارند.
موانع پیشروی بیتکوین
در همین حال، بیتکوین برای تبدیل شدن به جایگزین ارزهای فیات، چالشهای دیگری را نیز پیش رو دارد. بهعنوان نمونه، این ارز دیجیتال اتکای زیادی به زیرساختهای الکتریسیته و اینترنت دارد؛ زیرساختهایی که معمولاً دارای مراکز کنترل هستند و تمرکز زیادی در آنها وجود دارد. درحالیکه این شرایط در حال تغییر هستند، ولی هنوز درجاهایی مانند ونزوئلا که تقاضای بالایی برای کریپتوکارنسی وجود دارد، تهدید ایجاد میکنند. پولهای ملموس و فیزیکی هنوز جزء جداییناپذیر زندگی در بسیاری از بخشهای جهان هستند. همچنین قبول و درک نوسانات ارزش بیتکوین برای عموم جامعه، هنوز بهعنوان یک چالش و مسئله باقیمانده است.
نوسانات با درصدهای بالا در برابر ارزهای فیات
نوسانات با درصدهای بالا در برابر ارزهای فیات، برای علاقهمندان به بورس اتفاق جالبتوجهی است، ولی چنین اتفاقاتی نمیتوانند اعتماد لازم را برای استفاده از ارزهای دیجیتال در تراکنشهای روزمره ایجاد کنند. ارز فیات شاید دارای نقص باشد، ولی این نقصی است که مردم با آن کنار آمدهاند و شاید به این زودیها، چیزی نتواند جایگزین ارزهای فیات شود. شاید ابتدا نیاز باشد که کاربران واقعی بیتکوین و نه بورسبازها، نسبت به پایداری نوسانات این ارز دیجیتال مطمئن شوند. البته این نوسانها از زمان ورود بیتکوین به بازار رفتهرفته کاسته شده است.
البته فاکتورهای دیگری نیز در این زمینه تأثیر دراند. پول چیزی است به روشهای مختلف، توسط افراد مختلف در فرهنگهای متفاوت استفاده میشود. ساخت یک واحد پولی جهانی که نیازهای همگان را برآورده کند، کار چندان آسانی نیست.

آیا بیتکوین واقعاً روزی جایگزین ارزهای فیات میشود؟
این بهنوعی شبیه به سؤالی است که در دهه ۱۹۹۰ میلادی پرسیده میشد؛ اینکه آیا اینترنت روزی جایگزین دستگاه فاکس میشود؟ جواب این پرسش، چیزی است که در روزگار ما، از بدیهی هم بدیهیتر است. امّا در مورد کریپتوکارنسیها و بهخصوص موضوع جایگزین ارزهای فیات، هیچکس نمیتواند با اطمینان مسیر آینده را پیشبینی کند. شاید پاسخ به این چالش، بهنوعی ترکیبی از دو نوع پول فیات و دیجیتال باشد. شاید هردوی اینها برای اقتصاد آینده موردنیاز باشند. از گذشته میتوان چیزهای زیادی یاد گرفت.
هوش بالا توانایی نگهداشتن دو ایده متضاد جایگزین ارزهای فیات
همانطور که «اسکات فیتزجرالد»؛ نویسنده آمریکایی میگوید:«هوش بالا» توانایی نگهداشتن دو ایده متضاد در ذهن بهصورت همزمان و درعینحال، حفظ قابلیتهای عملکردی است.
از یک موضوع میتوان مطمئن بود؛ اینکه اینترنت و تکنولوژی همچنان بهعنوان سهم عمدهای از زندگی روزانه ما به حیات خود ادامه خواهند داد. بههیچوجه در ذهن نمیگنجد که بچههای نسل آینده ما در دنیایی بزرگ شوند که شناختی از بیتکوین یا ارزهای فیات وجود نداشته باشد. بهجای آن، آنها ممکن است از یک سیستم بسیار پیشرفته جهانی استفاده کنند که هنوز حتی به فکر ما هم نرسیده است.
امتیاز بینندگان:1 ستاره